Чингис хаан байгальд орчинд хамгийн үнэтэй хувь нэмэр оруулсан удирдагч
байсныг Их Британийн “Dailymail” сонин онцолжээ. Олон улсын экологийн
судалгааны Карнеги хүрээлэнгээс нэгэн сонирхолтой дүгнэлт хийсэн байна.
1902 онд Эндрью Карнегийн үүсгэн байгуулсан тус хүрээлэн нь 855 сая
ам.долларын санхүүгийн дэмжлэг цуглуулсан, шинжлэх ухааны судалгаагаар
алдартай газар юм.
Чингис хаан 13-14-р зуунд дэлхийг байлдан дагуулж явахдаа хүрээлэн буй орчинд 700 сая тонн нүүрстөрөгч ялгарах явцыг зогсоожээ. 700 сая тонн нүүрстөрөгч гэдэг бол орчин үеийнхээр авч үзвэл дэлхийн газрын тосны хэрэглээнээс ялгарч буй нэг жилийн хортой тэнцэнэ.
Түүний
эзлэн түрэмгийллийн үед 40 сая хүн алагдаж, тухайн газар нутагт нь мод,
ургамал эргэн сэргэж байлаа. Энэ бол түүхэн дэхь хамгийн анхны хүний
оролцоотой экологийн нөхөн сэргээлт байсан гэж Карнегийн судлаачид
дурджээ. Өөрөөр хэлбэл, хүмүүсийг цөөлсөнөөр байгальд өөрөө өөрийгөө
нөхөн төлжүүлэх боломж олгожээ.
“Мин гүрний эзлэн түрэмгийллийн үеийг судлаж үзэхэд ойн модны нөхөн төлжилт хангалтгүй, хөрсний ялзрал ихтэй байсан. Чингис хааныг олон хүний аминд хүрсэн дарангуйлагч гэж үздэг түүхийн буруу ойлголтыг өөрчлөх хэрэгтэй” гэж Понгратз тайлбарлав.
Чингис хааны үр хойч Зүүн Европт хүрч очжээ
Чингис хааны нөлөөгөөр эргэн сэргэсэн Оросын ой мод
Чингис хаан 13-14-р зуунд дэлхийг байлдан дагуулж явахдаа хүрээлэн буй орчинд 700 сая тонн нүүрстөрөгч ялгарах явцыг зогсоожээ. 700 сая тонн нүүрстөрөгч гэдэг бол орчин үеийнхээр авч үзвэл дэлхийн газрын тосны хэрэглээнээс ялгарч буй нэг жилийн хортой тэнцэнэ.
Түүний
эзлэн түрэмгийллийн үед 40 сая хүн алагдаж, тухайн газар нутагт нь мод,
ургамал эргэн сэргэж байлаа. Энэ бол түүхэн дэхь хамгийн анхны хүний
оролцоотой экологийн нөхөн сэргээлт байсан гэж Карнегийн судлаачид
дурджээ. Өөрөөр хэлбэл, хүмүүсийг цөөлсөнөөр байгальд өөрөө өөрийгөө
нөхөн төлжүүлэх боломж олгожээ.
Чингис
хааны талаарх судалгааг явуулсан багийн ахлагч Жулиа Понгратз “Аж
үйлдвэржилтийн нийгэмд нүүрсийг их хэмжээгээр шатааж байгаа нь уур
амьсгалд нөлөөлдөг гэж үздэг. Ингэж дүгнэх нь хэт өрөөсгөл ойлголт юм.
Үнэн хэрэгтээ, хүн төрөлхтөн олон мянган жилийн өмнөөс газар тариалан
эрхэлж, эко системийг эвдсэн. Харин Чингис хааны эзэлсэн газруудад ой
мод ургадаг байсан нь түүний тэнгэрлэг хүн байсныг гэрчилнэ” гэж
Mongabay.com-д ярьжээ.
Европын
Хар үхэл, Хятадын Мин Гүрэн, Америкийн эзлэн түрэмгийллийн аль алиных
нь үед байгаль орчин тэгтлээ сэргэж байгаагүй ажээ.
Монголын эзэнт гүрний дайчид дэлхийн хуурай газрын 22 хувьд хүрч очихдоо хүрээлэн буй орчинд эерэгээр нөлөөлсөн юм.
Монголын эзэнт гүрний дайчид дэлхийн хуурай газрын 22 хувьд хүрч очихдоо хүрээлэн буй орчинд эерэгээр нөлөөлсөн юм.
“Мин гүрний эзлэн түрэмгийллийн үеийг судлаж үзэхэд ойн модны нөхөн төлжилт хангалтгүй, хөрсний ялзрал ихтэй байсан. Чингис хааныг олон хүний аминд хүрсэн дарангуйлагч гэж үздэг түүхийн буруу ойлголтыг өөрчлөх хэрэгтэй” гэж Понгратз тайлбарлав.
Ирээдүйн
түүхчид уламжлалт чиг хандлагыг өөрчилж, Чингис хааныг экологид ээлтэй
хүн байсныг онцлох хэрэгтэйг Карнегийн судлаачид сануулжээ.
Чингис хааны үр хойч Зүүн Европт хүрч очжээ
Чингис хааны нөлөөгөөр эргэн сэргэсэн Оросын ой мод
No comments:
Post a Comment